De Communautaire Wetgeving, die voor alle Europese olieproducenten geldt, stelt de classificatieparameters voor elke olie vast. Door ze te leren kennen krijgt u de gelegenheid om de etiketten beter te begrijpen en de instructies voor dit essentiële product uit te voeren.
Hiermee wordt bedoeld olie uit de vrucht van de olijf, volgens mechanische of andere fysische processen, onder omstandigheden die wijziging van de olie voorkomen.
Afhankelijk van de zuurgraad worden ze onderverdeeld in:
Met een maximale vrije zuurgraad van 0,8%
Met een maximale vrije zuurgraad tot 2%
Met een vrije zuurgraad van meer dan 2%, oftewel een olie waarvoor een raffinageproces nodig is voordat het kan worden geconsumeerd.
Is een mengsel van een willekeurige verhouding van gerectificeerde olijfolie en extra vergine of vergine olie, die wettelijk een maximale vrije zuurgraad van 1% heeft.
Vanwege zijn eigenschappen wordt het aanbevolen voor bakken, als plaatsvervanger voor zaadolie, of voor het bereiden van voedsel.
Met behoud van dezelfde typische samenstelling van vetzuren is geraffineerde of gerectificeerde olie reukloos, kleurloos en zonder smaak, zonder heilzame stoffen zoals polyfenolen, en mag het alleen onverpakt worden verhandeld.
Het wordt verkregen door middel van een industrieel raffinageproces dat de zuurgraad vermindert tot de vastgestelde grens van 0,3%, de geoxideerde stoffen verwijdert en de organoleptische defecten corrigeert van de oliën waaruit het is ontstaan.
Dit zijn alle oliën die met behulp van oplosmiddel uit oliehoudende zaden zijn geëxtraheerd en daarna raffinageprocessen hebben ondergaan. De zaden worden eerst gedroogd, vervolgens vermalen, vermengd met hexaan, zoals voor olie uit afvallen van olijven wordt gedaan, en vervolgens geraffineerd.
Een olie die is geëxtraheerd door middel van oplosmiddel uit droge restanten van olijven die zojuist zijn geperst, vervolgens een industrieel raffinageproces heeft ondergaan en ten slotte is gemengd met eetbare vergine of extra vergine olie, in om het even welke verhouding. Het is wettelijk vastgesteld dat de zuurgraad van de oliën uit afvallen van olijven niet hoger dan 1% mag zijn.
Deze olie wordt geëxtraheerd door middel van oplosmiddel of andere fysische processen uit olijven die al verwerkt zijn en het moet een proces van raffinage ondergaan.
Wordt verkregen door raffinage van ruwe olie uit afvallen van olijven en kan een gehalte aan vrije vetzuren van 0,3% bereiken. De geraffineerde olie uit afvallen van olijven mag alleen onverpakt in de handel worden gebracht.
De oliën die niet geclassificeerd zijn, zoals extra vergine of vergine, d.w.z. lampante oliën, mogen alleen worden gebruikt na een industrieel proces, genoemd raffinage of rectificatie, dat de zuurgraad en de organoleptische defecten corrigeert. De raffinage bestaat uit drie stappen:
De olie wordt behandeld met een basische oplossing van natriumcarbonaat, dat wanneer het aan de vrije vetzuren wordt verbonden zepen vormt. Nu wordt dit gevolgd door een procedure van wassen met water, om ervoor te zorgen dat de zeep wordt ontbonden en er een geneutraliseerde of ontzuurde olie overblijft.
De geoxideerde stoffen van de lampante oliën worden verwijderd door de olie in contact te brengen met plantaardige actieve koolstoffen of bleekaarde. Aan het einde van deze fase heeft de olie een lichtgele kleur, gelijk aan die van de meest voorkomende zaadoliën.
Om onaangename geuren te verwijderen wordt de olie op een temperatuur van 230° C onder hoog vacuüm gebracht. Aan het einde van dit laatste proces is de gerectificeerde olie vrijwel reukloos en heeft het een lichte amandelsmaak.
De vergine olie uit afvallen van olijven, oftewel het droge residu van de geperste olijven, bevat nog kleine hoeveelheden olie; om deze te winnen wordt het vervoerd naar de bottelbedrijven, waar het een eerste droogproces ondergaat.
Eerst worden de gedroogde afvallen van olijven vermengd met hexaan, een oplosmiddel dat helpt om alle olie te lossen en daarna het vaste deel te scheiden van het vloeibare deel, dat hexaanolie wordt genoemd.
De hexaanolie wordt uiteindelijk gedestilleerd, om het oplosmiddel te verwijderen en de ruwe olie uit afvallen van olijven te verkrijgen, met als kenmerken een hoog natuurlijk zuurgehalte, een onaangename smaak en de aanwezigheid van alle geoxideerde stoffen die werden gevormd tijdens de opslag van het afval. Om eetbaar te worden is er een raffinageproces nodig, waarna geraffineerde olie uit afvallen van olijven wordt verkregen.
Met de Verordening CEE 2568 van 1991 heeft de Europese Gemeenschap de eigenschappen van kwaliteit en zuiverheid vastgesteld waaraan elke olijfolie en olie uit afvallen van olijven moet voldoen, de analysemethoden die van toepassing zijn op alle landen geregeld en de grenswaarden vastgesteld van de parameters die worden gebruikt om de olijfolie en zijn productcategorieën vast te stellen.
In de loop der jaren zijn er een aantal veranderingen aangebracht, onder andere Verordening 61/2011, waarin voor het eerst de toepassing van een zintuiglijke evaluatiemethode van de oliën wordt geïntroduceerd, de paneltest.
In Verordening EEG 29/2012 wordt vastgesteld welke informatie verplicht en welke optioneel op de etiketten van olijfolie moet staan, naast de algemene voorschriften met betrekking tot voedselproducten en hun reclame voor Verordening EEG-2000/2013.
Wettelijk moet op het etiket aan de voorkant van extra vergine en vergine olijfolie de naam van het land van oorsprong staan vermeld. Bijv.: “100% Italiaans”, “Geproduceerd in Italië”, “Spaans Product”, “100% Tunesië” enz.
VOOR DE EXTRA VERGINE OLIE
Moet op het etiket het volgende opschrift staan: “rechtstreeks uit olijven en op mechanische wijze verkregen olijfolie van superieure kwaliteit.”
VOOR DE VERGINE OLIE
“Rechtstreeks uit olijven en op mechanische wijze verkregen olijfolie”.
VOOR OLIJFOLIE
(bestaande uit geraffineerde olijfolie en uit vergine olijfolie) “Olie die uitsluitend bestaat uit geraffineerde olijfolie en rechtstreeks uit olijven verkregen olie”.
VOOR DE OLIE UIT AFVALLEN VAN OLIJVEN
“Olie die uitsluitend bestaat uit geraffineerde olijfolie en rechtstreeks uit olijven verkregen olie”.
Voor de olie uit afvallen van olijven: “Olie die uitsluitend bestaat uit door behandeling van het restproduct van de extractie van olijfolie verkregen olie en rechtstreeks uit olijven verkregen olie” – of – “olie die uitsluitend bestaat uit door behandeling van afvallen van olijven verkregen olie en rechtstreeks uit olijven verkregen olie”.
Enkele aanduidingen die vaak op het etiket staan zijn onderworpen aan regels en strikte beperkingen.
Het betreft hier:
ORGANOLEPTISCHE EIGENSCHAPPEN
Het gebruik van bepaalde termen zoals Fruitig, Gerijpt Fruitig, Groen Fruitig, Bitter, Kruidig (in hun verschillende intensiteiten), Evenwichtige Olie, Zoete Olie worden onderworpen aan een voorafgaande beoordeling en certificatie via paneltest.
EERSTE KOUDE PERSING
Olie die is verkregen bij een temperatuur van minder dan 27°C, door middel van een eerste mechanische persing van de olijvenpasta en een traditioneel extractiesysteem met hydraulische persen.
KOUDE EXTRACTIE
Olie die is verkregen bij een temperatuur van minder dan 27°C, door middel van een percolatieproces of centrifugering van de olijvenpasta.
INDICATIE VAN DE ZUURGRAAD
Deze parameter moet worden aangegeven in hetzelfde kader en in dezelfde grootte als andere parameters zoals peroxiden, waxen en UV.